Ik kocht een aantal jaar geleden mijn eerste aquarium en sindsdien zijn er helaas al een paar vissen overleden. Dit gebeurt nou eenmaal, maar het is belangrijk dat je goed weet wat je moet doen.
Het is belangrijk dat je een overleden vis zo snel mogelijk uit het aquarium haalt om de andere vissen te beschermen. Een vis kan door ziekte of door giftige waterwaardes dood gaan, en het is belangrijk dat je de oorzaak vindt en oplost. Meet de waterwaardes en gebruik zo nodig medicatie.
Als je nog andere vissen in je aquarium hebt, moet je zorgen dat die niet ook ziek worden en dood gaan. Ik zal je vertellen wat de meest voorkomende oorzaken zijn en hoe je die tegen kunt gaan. Ook is het handig om stap voor stap uit te zoeken of jouw aquarium nog veilig is. Lees dus vooral verder.
Inhoudsopgave
Het eerste wat je doet als een vis is overleden
Zie je plotseling een dode vis in jouw aquarium, dan moet je die er zo snel mogelijk uit halen. In het warme water kan een overleden vis snel gaan rotten en op die manier een groot gevaar vormen voor alle andere vissen.
Gebruik een schepnetje zodat je de vis niet aan hoeft te raken. Je kan een dode vis beter niet door het toilet spoelen, het is beter om hem gelijk in de vuilnisbak te gooien. Kan je hem niet direct buiten weggooien, doe er dan even een zakje omheen.
Goed, nu we dat gehad hebben, moet je gaan kijken of er niet nog andere vissen overleden zijn. En je wil natuurlijk weten waar je vis aan overleden is, want als dat een ziekte is, dan moet je daar iets aan doen.
Veelvoorkomende oorzaken voor de dood van een aquariumvis
Er zijn talloze redenen waarom een aquariumvis kan overlijden, dus je zal moeten gaan uitvogelen wat bij jou het geval is. Hier is een lijstje met veelvoorkomende mogelijkheden. We gaan zo nog wat dieper op verschillende ziektes in en hoe je die op moet lossen.
- Een natuurlijke dood door ouderdom. Een kleine aquariumvis wordt gemiddeld 5 jaar oud, maar het ligt natuurlijk ook aan de soort vis. Ondanks dat een natuurlijke dood het meeste voorkomt, moet je nog steeds kijken of er niet een andere oorzaak is, want je aquarium moet wel veilig blijven.
- Ammoniak is een afvalstof die dodelijk is voor vissen. Het zit in vissenpoep en wordt in een gezond aquarium afgebroken in nitriet en nitraat. Is jouw aquarium heel erg nieuw (nog geen 2 maanden oud) of heb je veel rottende plantenresten dan is dit waarschijnlijk de oorzaak.
- Onderlinge ruzie tussen vissen kan zeker dodelijk zijn. Je vis zal hier niet plotseling aan dood gaan, maar als een vis voor langere tijd opgejaagd wordt, kan de vis door te veel stress overlijden.
- Witte stip is een ziekte die heel vaak voorkomt in zowel zoet als zout water. We gaan het hier straks nog wat meer over hebben, maar je kan deze ziekte herkennen aan witte stippen die overal op je vissen zitten.
- Het water is te warm, waardoor je vissen dood gaan. Dit is vooral in de zomer een probleem als het buiten heel erg warm is. Het is dan moeilijk om de temperatuur “laag” te houden. Als je verwarming stuk is, kan het ook zijn dat het water heel erg warm is.
- Old Tank Syndrome is een ziekte die makkelijk te voorkomen is. Lees hier straks meer over.
Veel van deze oorzaken komen door gevaarlijke waterwaardes. Het is daarom belangrijk dat je even je water meet met een “test-kit”. Heb je nog geen manier om je water te testen, dan kan ik je echt deze test kit van JBL aanbevelen. Het is veel preciezer dan papieren teststrookjes en geeft daardoor een beter beeld.
Wat zijn “gezonde” waterwaardes
Voordat we een oplossing gaan zoeken voor veel voorkomende ziektes is het superbelangrijk dat je weet wat nou precies goede en slechte waterwaardes zijn. Niet alle waterwaardes zijn even belangrijk, dus waar moet je op letten.
De allerbelangrijkste waarde is de hoeveelheid opgeloste ammoniak, omdat ammoniak in een hele lage hoeveelheid al dodelijk is voor vissen.
Is er een vis overleden, meet dan altijd eerst de ammoniakconcentratie
De hoeveelheid ammoniak mag niet meetbaar zijn en moet zo dicht mogelijk bij 0 ppm (parts per million of deeltjes per miljoen) liggen. Dit geldt ook voor nitriet.
Nitraat mag wel meetbaar zijn, maar moet onder de 50 ppm blijven om niet giftig te worden voor vissen.
Als er net een vis is overleden dan maken de andere waterwaardes niet uit. Je moet alleen even bedenken of de waterwaardes constant waren in de afgelopen 48 uur. Als waardes zoals pH, temperatuur of hardheid heel erg schommelen, kan een vis stress ondervinden.
Je aquarium is te nieuw en nog niet klaar voor vissen
Een aquarium moet ongeveer 2 maanden zonder vissen “indraaien” om genoeg bacteriën te kweken die je aquarium veilig houden. Als je gelijk vissen in een nieuw aquarium doet gaan ze dood.
In de eerste paar weken groeit er een bacteriekolonie in het filter van je aquarium. Deze bacteriën kunnen ammoniak afbreken tot nitriet en nitraat, en zijn dus essentieel om jouw aquarium veilig te houden.
Als je dit niet wist of heel ongeduldig bent, kan het zijn dat je vissen ammoniak produceren dat nog niet afgebroken kan worden door het aquarium. Ammoniak is in lage concentraties al dodelijk en daarom kunnen je vissen doodgaan.
Het is belangrijk om je aquarium alsnog de tijd te geven om goed in te draaien. Heb je daar geen tijd voor, dan moet je zorgen dat je een deel van een “levend” filter uit een ander aquarium gebruikt. In het filter van een aquarium dat al heel lang draait zitten al bacteriën, zo kan je een aquarium dus toch snel opstarten!
Witte stip: herkennen en genezen
Kijk goed of je kleine witte stippen ziet op de overleden vis of bij de andere vissen in je aquarium. De foto hieronder is een goed voorbeeld van witte stip, het zijn echt maar hele kleine puntjes!
Mocht jouw aquarium nou last hebben van witte stip, dan is het eerste wat je moet weten, dat niet alleen de vissen met stippen besmet zijn. De witte stip leeft in het water van je aquarium: je hele aquarium is ziek!
Alleen de vissen met stip uit het aquarium halen heeft dus geen zin. Je moet medicatie gebruiken die het hele aquarium geneest. Ga zo snel mogelijk naar een dierenwinkel of een aquariumspeciaalzaak en koop medicatie die werkt tegen “Ich” of (witte) stip.
Op de verpakking staat hoe je witte stip het beste tegen kan gaan. Vaak is het een kuur van meerdere dagen en raden ze aan om de temperatuur van je aquarium te verhogen om het proces te versnellen.
Voor meer informatie over witte stip kan ik je doorverwijzen naar een pagina van de site “aquariumfans”, ze hebben hier meer informatie staan.
Old Tank Syndrome: herkennen en genezen
Heb je net nieuwe vissen in je aquarium gedaan en gaan ze binnen een dag dood, dan heb je last van Old Tank Syndrome.
Ammoniak is giftig in lage hoeveelheden, maar wordt in een gezond aquarium al snel omgezet naar nitraat. Nitraat is een stuk minder giftig, maar kan in hoge concentraties toch nog stressvol worden. Het is daarom belangrijk dat de concentratie nitraat niet te hoog oploopt. Gebeurt dit toch, dan heb je last van “Old Tank Syndrome”.
De nitraatconcentratie van je aquarium loopt op als je niet genoeg onderhoud pleegt. Elke keer als je een deel van je aquariumwater vervangt door schoon water, haal je een beetje nitraat uit het water. Ook aquariumplanten kunnen je helpen nitraat uit het water te halen.
Ik weet als geen ander dat het soms heel verleidelijk is om het aquarium alleen maar bij te vullen en niet eerst wat water uit de bak te halen. Doe je dit te vaak, dan haal je geen nitraat uit het water en wordt het langzaam meer.
Old Tank Syndrome is niet gevaarlijk voor oude vissen, alleen voor nieuwe
De vissen die al in je aquarium zitten, zullen langzaam wennen aan een hogere concentratie nitraat. Door de geleidelijke opbouw leren ze er mee leven en gaan ze niet dood.
Vissen die je net gekocht hebt, zijn niet gewend aan de hoge nitraatconcentratie en krijgen echt een schok als ze in jouw aquarium losgelaten worden. Ze zullen er heel gestrest uitzien en binnen twee dagen doodgaan.
Heb je OTS, doe dan dagelijks een waterwissel van 10%, zodat de nitraatconcentratie langzaam lager wordt.