Vaak zie ik aan het begin van de zomer ooievaars, en ik wist er maar weinig over. Ik had bijvoorbeeld geen idee wat ze eten, dus dat heb ik eens uitgezocht. Nu weet ik al veel meer over het dieet van ooievaars.
Ooievaars zijn carnivoren en eten veel verschillende kleine diertjes. Ze eten voornamelijk regenwormen, slakken en andere langzame insecten maar lusten ook muizen, mollen en kleine reptielen. Een ooievaar zoekt al stappend door het weiland zijn eten bij elkaar en raapt het als het ware op.
Het is echt een gevarieerd dieet, dus hier zal ik nog wat verder op in gaan. In de winter trekken ooievaars naar Afrika en daar eten ze weer andere dingen. Aan het einde van de pagina zal ik je ook vertellen waarom een ooievaar een beetje op een uil lijkt, maar daar verklap ik nog niks over.
Inhoudsopgave
Het zomerdieet van een ooievaar
In de zomer zie je veel ooievaars hier in Nederland en België door de wei lopen. Ze vinden hun voedsel tijdens het wandelen en rapen het als het ware van de grond op. Ooievaars zijn best lui en eten alleen maar traag eten zoals slakken, wormen, maden en dergelijke.
Het grootste deel van het dieet bestaat uit wormen en slakken, maar af en toe eet een ooievaar ook wat grotere dieren. Hierbij moet je denken aan muizen, mollen of andere baby dieren. Je kan je natuurlijk voorstellen dat er in een weiland vaak vogelnesten in het gras verstopt zijn.
Dit is een lijst met dieren die een ooievaar eet:
- Wormen
- Slakken
- Grote insecten (b.v. meikevers of krekels)
- Kikkers
- Padden
- Vissen
- Hagedissen
- Slangen
- Muizen
- Mollen
- Baby vogels
Het zijn carnivoren, wat betekent dat ze alleen maar dieren en geen planten eten.
Wat eet een ooievaar in de winter?
In de winter is er hier in West-Europa weinig eten voor ooievaars te vinden door de kou. Dit is de reden dat de meeste ooievaars naar Afrika trekken om daar te overwinteren. Doordat tegenwoordig de winters warmer worden, blijven steeds meer ooievaars toch bij ons in de buurt en overleven ze in steden.
Als de ooievaars in Afrika zijn, dan eten ze voornamelijk grote insecten zoals sprinkhanen. Er zijn regelmatig grote sprinkhanenplagen in Afrika die duizenden ooievaars aantrekken.
Verder is het dieet in de winter (Afrika) gelijk aan het dieet in de zomer (West-Europa).
Waarom je ooievaars niet mag voeren
Het is heel erg leuk om vogels te voeren en we kennen allemaal de populaire vetbollen in de tuin. Het bijvoeren van ooievaars is vaak besproken maar wordt door Stichting Ooievaars Research & Knowhow afgeraden. Niet doen dus.
Het is belangrijk om de ooievaars onafhankelijk te houden. Ze mogen niet op mensen vertrouwen om eten te vinden en dat lukt alleen als we ze niet voeren.
Maar wat eten baby ooievaars?
De kans is niet zo groot dat je ooit voor een baby ooievaar moet zorgen, omdat de ouders dit normaalgesproken zelf doen. Nesten zijn erg hoog, dus als een baby eruit valt, overleven ze het jammer genoeg meestal niet. Toch is het interessant om te weten wat een baby ooievaar eet.
De ooievaar baby’s worden compleet hulpeloos geboren en vertrouwen volledig op de zorg van hun ouders. In tegenstelling tot sommige andere vogels, blijven de baby’s weken lang in hun nest wonen voor ze het nest verlaten. In die tijd eten ze voornamelijk wormen en insecten die hun ouders meebrengen.
Grotere dieren, zoals muizen, passen simpelweg niet in de kleine bekjes van baby ooievaars.
Naast het eten, moeten de ouders ook het drinken voor de jongen mee naar het nest nemen. De jongen kunnen tegen de zak die onder de snavel van de ouders hangt pikken, zodat de ouders wat water uitspugen. Pas als de jongen ouder zijn, gaan ze zelf op zoek naar voedsel.
Waarom eet een ooievaar zijn eigen jongen op
Er zijn jaarlijks veel webcams gericht op grote ooievaarsnesten, die de vogels dag en nacht in de gaten houden. Soms worden de beelden direct op internet gedeeld en kan je dag en nacht meekijken wat er in zo’n nest gebeurt. Helaas zijn die beelden niet altijd even leuk om te zien.
Soms eten ooievaars hun eigen, levende jongen op. Hoe vreselijk dat ook is, in de natuur is dat soms nodig. Het is daarom geen vreemd gedrag en kan zelfs normaal genoemd worden. Er staan heel erg veel filmpjes op Youtube waarin te zien is dat de ooievaar ouders inderdaad hun kuikens eten, maar waarom doen ze dit?
Er kunnen meerdere redenen zijn, maar meestal is er te weinig voedsel om de jongen groot en sterk te maken. Geloof het of niet, ooievaars waren een lange tijd bijna verdwenen in West-Europa, omdat het niet altijd even makkelijk voor ze was.
Natuurlijk kunnen er ook andere redenen zijn waarom de ooievaar ouders dit doen, bijvoorbeeld als de ouders veel stress hebben of het gevoel hebben dat er gevaar dreigt.
Dit is waarom een ooievaar een beetje op een uil lijkt
Net als een uil lusten ooievaars ook kleine (zoog)dieren zoals muizen en mollen. Ze slikken deze beestjes helemaal door, maar niet alles kan goed verteerd worden. Misschien weet je al dat een uil dit probleem oplost door het maken van uilenballen en, een ooievaar doet dit ook!
Natuurlijk heet het bij een ooievaar geen uilenbal, maar worden het nu vaak braakballen genoemd. Het maagzuur van een ooievaar is erg sterk, waardoor je in een braakbal van een ooievaar minder botjes vindt dan in een uilenbal.
Een braakbal bestaat uit alle resten die de ooievaar niet kan verteren, zoals het haar, de botjes, de nagels en de tandjes van de dieren die hij gegeten heeft. In de maag wordt dit samengekneed tot één bol en die spugen ze dan weer uit.
Ooievaar was bijna uitgestorven door vergiftiging
Tegenwoordig zien we weer veel ooievaars, maar dat is echt niet vanzelfsprekend. Het is heel belangrijk dat ooievaars veilig eten kunnen vinden, en in de jaren zestig was dat niet het geval.
De ooievaars waren in West-Europa bijna uitgestorven, met de jaren zestig als dieptepunt. Door het gebruik van zware pesticiden gingen veel kleine beestjes in weilanden dood, en daarom verdween ook de ooievaar.
Door het gebruik van DDT, een pesticide die heel slecht is voor het milieu, ging het een tijd lang heel slecht met de ooievaars. Door het verbod op DDT sinds 1974 en de inzet van vrijwilligers gaat het nu weer veel beter.
